Τα βασικά στάδια ανάπτυξης μη λεκτικής επικοινωνίας σε παιδιά: ένας μυστικός θησαυρός

08Φεβ
0 comment

¨Τα βασικά στάδια ανάπτυξης μη λεκτικής επικοινωνίας σε παιδιά: ένας μυστικός θησαυρός¨

 

Κάτι που όλοι θα πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως η επικοινωνία έχει δύο μέρη που την απαρτίζουν: τη λεκτική και τη μη λεκτική. Πολλοί από εμάς μπορεί να έχουν συναντήσει ένα κωφό άτομο. Πώς επικοινωνεί αφού υπολείπεται της ακοής και κατ’ επέκταση του λόγου; Πώς ένα μωρό θα ζητήσει κάτι ή θα δείξει την ενόχλησή του ως προς κάτι; Πολλοί γονείς έχουν απορία σχετικά με την επικοινωνία του παιδιού τους. Καθώς ο λόγος αργεί θεωρητικά να αναπτυχθεί και να παραχθεί οι γονείς ψάχνουν άλλα σημάδια ώστε να καθησυχαστούν πως όλα βαίνουν καλώς στη ανάπτυξη του μικρού τους.

Αυτές και πολλές ακόμη ερωτήσεις υπάρχουν στο μυαλό πολλών ανθρώπων και ειδικότερα των γονέων που για πρώτη φορά έρχονται αντιμέτωποι με ένα θαύμα, ένα παιδί. Παρακάτω θα δούμε μερικά σημαντικά ορόσημα στην ανάπτυξη της μη λεκτικής επικοινωνίας του βρέφους- παιδιού, που ενδεχομένως να λύσουν κάποιες από τις απορίες μας.

Από τον 1ο κι όλας μήνα το μωρό χαμογελά. Σε αυτή την ηλικία όμως το χαμόγελό του είναι κάτι ακούσιο, χωρίς να φανερώνει κάτι. Από τον 2ο μήνα όμως τα νεογνά χαμογελούν όταν ένα εξωτερικό γεγονός τα χαροποιήσει, όπως για παράδειγμα η εμφάνιση της μητέρας τους ή του πατέρα τους, αλλά ακόμη και στην όψη ενός παιχνιδιού που αγαπούν. Το αυθόρμητο χαμόγελο των μωρών εδραιώνεται σταδιακά, κυρίως με την ικανότητα του μωρού να διατηρεί περισσότερο την προσοχή του, αλλά και με τη σταδιακή γνώση των παραγόντων που υπάρχουν στο περιβάλλον του. Τον ίδιο μήνα, το νεογνό μπορεί να παρακολουθήσει κινούμενα αντικείμενα και από τον 3ο μήνα εστιάζει σε αντικείμενα που του έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον και ενδεχομένως να θέλει να ασχοληθεί μαζί τους. Σε αυτόν τον μήνα, τα νεογνά μπορούν να αναγνωρίσουν τη φυσιογνωμία των οικείων τους και τα παρακολουθούν με ενδιαφέρον τι συμβαίνει γύρω τους. Από τον 4ο μήνα και μετά, το μωρό αντιλαμβάνεται από που προέρχεται ο ήχος που ακούει, γυρίζει προς την κατεύθυνση του ήχου, αλλά και καταλαβαίνει την αλλαγή της φωνής των ατόμων που το φροντίζουν. Μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά της ομιλίας και της μουσικής και με εκφράσεις στο πρόσωπό του, επικοινωνεί μαζί μας και μας μεταφέρει την ευχαρίστησή του ή τη δυσαρέσκειά του. Στον 5ο και 6ο μήνα, το μωρό μας, αρχίζει να ενδιαφέρεται και να ασχολείται με παιχνίδια που παράγουν ήχους ή μουσική και έχει την ικανότητα να ακούει το όνομά του και να γυρίζει το κεφάλι του στην κατεύθυνση απ’ όπου το ακούει. Ταυτόχρονα, δείχνει την εμπιστοσύνη του και απλώνει τα χέρια του σε όποιον θέλει να το πάρει αγκαλιά. Από τον 8ο μήνα, δύναται, όταν ένα αντικείμενο κεντρίσει το ενδιαφέρον του και την προσοχή του, να υπάρχει δήξη του αντικειμένου αυτού, αλλά και με τον τρόπο του να το ζητά. Από τον 12ο μήνα πια, αρχίζει να είναι πιο αυτόνομο, να κατανοεί αλλά  και να εκτελεί απλές εντολές όπως «Θέλεις νερό;», « Πήγαινε στη μαμά» και πολλά ακόμη. Αρχίζει σιγά- σιγά να δείχνει κάποια από τα μέλη του σώματός του, όταν του ζητηθεί και από την ηλικία των 2 ετών πια είναι σε θέση να εκτελεί πιο σύνθετες εντολές όπως « Δείξε που τη μπλούζα σου» και καθώς η αντίληψή του έχει βελτιωθεί, μπορεί να δείχνει όλο και περισσότερα αντικείμενα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως ταυτόχρονα, ακούει με περισσότερη προσοχή τραγούδια, μουσική, αλλά και σύντομες ιστορίες, στις οποίες μπορεί και να αντιδρά. Μέχρι την ηλικία των 3 ετών, το παιδί μας, έχει την ικανότητα να ακούει και να αντιλαμβάνεται σχεδόν τα πάντα και σταδιακά αρχίζει να εκτελεί όλο και πιο σύνθετες εντολές όπως «Μάζεψε τα παιχνίδια σου», «Πάρε το ποτήρι και πήγαινέ το στην κουζίνα» και πάρα πολλά ακόμη.

Βλέπουμε λοιπόν, πως ένα τόσο μικρό πλάσμα, καταφέρνει με έναν δικό του κώδικα επικοινωνίας, να μοιράζεται μαζί μας πράγματα και συναισθήματα, αλλά και τα «θέλω» του.

Είναι σημαντική λοιπόν η ομιλία και ο λόγος; Ναι. Απαραίτητα στοιχεία για την επικοινωνία μας όμως; Όχι!

 

Παπαδάκη Κωνσταντίνα Μαρία

Λογοπεδικός

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Κοντάκος, Α. & Πολεμικός, Ν., (2000). Η μη λεκτική επικοινωνία στο νηπιαγωγείο. Αθήνα: Ελλημικά Γράμματα
  • Κούρτη, Ε. (2003). Μη λεκτική επικοινωνία, http://www.kleidiakalantikleidia.net/book11/index.html
  • uoa.gr
  • gr

Leave your thought