Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από επίμονες και ανεπιθύμητες ενοχλητικές σκέψεις, εικόνες και προτροπές που οδηγούν στην εκδήλωση επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών. (Chowdhury H.R,Mullick M.S.I, Yasir Arafat S.M.,2016)
Η εκδήλωση της συγκεκριμένης διαταραχής δε συναντάται μόνο σε ενήλικες, αλλά επίσης σε εφήβους και παιδιά. Ευρήματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στις Η.Π.Α φανερώνουν πως το 20% των ενήλικων πασχόντων είχαν εκδηλώσει συμπτώματα της διαταραχής από την ηλικία των δέκα ετών ή και νωρίτερα. (Kessler,Berglund,Demler,Merikangas,Walter,2005)
Πως εκδηλώνεται η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;
Παιδιά και έφηβοι που εκδηλώνουν Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή παρουσιάζουν ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς. Η σκέψη τους κατακλύζεται από ιδεοληψίες (αρνητικές επαναλαμβανόμενες σκέψεις) που τους προκαλούν έντονο άγχος, φόβο και ενοχές. Προκειμένου να εκτονωθεί η δυσφορία εκτελούνται στη συνέχεια συγκεκριμένες τελετουργίες.
Μολονότι το παραπάνω μοτίβο συμπεριφοράς χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά όλων των ατόμων που παρουσιάζουν τη διαταραχή, τόσο το είδος της ιδεοληψίας όσο και της τελετουργίας, διαφέρει από παιδί σε παιδί.
Τα πιο συνηθισμένα θέματα ιδεοληψιών σε παιδιά και εφήβους αφορούν:
- Την καθαριότητα και καταπολεμούνται με τελετουργίες πλυσίματος.
- Τη συμμετρία αντικειμένων. Οι τελετουργίες στοχεύουν στο να διατηρούνται τα αντικείμενα σε απόλυτη συμμετρία.
- Ανεπιθύμητες σκέψεις και εικόνες αρνητικών και βίαιων συμπεριφορών. Το παιδί στη συγκεκριμένη περίπτωση φοβάται πως θα συμβούν δυσάρεστα πράγματα ή πως θα προβεί σε πράξεις που δεν επιθυμεί. Για να κατευνάσει το άγχος που προκαλείται από αυτές τις σκέψεις χρησιμοποιεί τελετουργίες προσευχής, απόσπασης προσοχής και ελέγχου σκέψης.
Συχνά τα παιδιά δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να εκφράσουν ξεκάθαρα τη σύνδεση ανάμεσα στην ιδεοληψία και τη τελετουργία.
Αυτό είναι πιθανό να αυξάνει ακόμα περισσότερο το άγχος, να τους προκαλεί έντονα καταθλιπτικά συμπτώματα και να επηρεάζει αρνητικά την αυτοεικόνα τους. Επίσης πλήττεται σε σημαντικό βαθμό η ποιότητα ζωής τους, κυρίως στους τομείς της κοινωνικότητας, της σχολικής επίδοσης και της συναισθηματικής κατάστασης. (Moritz,2008)
Για τους λόγους αυτούς είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν οι γονείς παρατηρήσουν πως τα παιδιά εκδηλώνουν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές με μεγάλη διάρκεια και καθημερινά, να αναζητήσουν τη βοήθεια ενός ειδικού, ώστε να διερευνηθούν οι λόγοι εκδήλωσης της συμπεριφοράς και, σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, να προταθούν τρόποι παρέμβασης.
Ψυχολόγος
Βιβλιογραφία
- Chowdhury H.R., Mullick M.S.I, Yasir Arafat S.M (2016). Clinical profile and comorbitity of Obsessive Complusive Disorder among children and adolescents : A cross selectional observation in Bagladesh . Psychiatry Journal
- Icessler R.C., Berglund P., Demler O., Jin R., Merikangas K.R., Walters E.E.,(2005). Lifetime prevalence and age of onset distributions of DSM-IV disorders in the National Comorbitity Survey Replication. Arch Gen Psychiatry,Jun;62(6),593-602
- Moritz . S. (2008) A review on quality of life and depression in Obsessive Compulsive Disorder. CNS Spectr, Sep;13(9 Suppl.14):16-22