Ένα παιδί έχει λεκτική δυσπραξία όταν δεν καταφέρνει να σχεδιάσει και να πει συνειδητά αυτό που θέλει. Τα όργανα της ομιλίας δε συγχρονίζονται και έτσι όταν μιλούν ο λόγος τους είναι ακατανόητος. Με άλλα λόγια, το παιδί ξέρει τι θέλει να πει, όμως ο εγκέφαλος δεν δίνει τις σωστές εντολές στα όργανα της άρθρωσης για να παράγει με ακρίβεια τη λέξη. Παραδείγματα τέτοιων καταστάσεων είναι όταν το παιδί θέλει να πει μια λέξη αυθόρμητα, π.χ. “κότα”, να πει “τοκα”, “ότα”, “πότα”.
Η σοβαρότητα της δυσπραξίας κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή.
- Σοβαρή Λεκτική Δυσπραξία
Δεν υπάρχει καθόλου ομιλία, μόνο μερικές λέξεις με ή χωρίς νόημα. Παρουσιάζουν έντονη αναζήτηση των αρθρωτών. Για τα άτομα αυτά, η μίμηση ακόμα και απλών λέξεων, είναι ίσως πολύ δύσκολη. Συνήθως χρησιμοποιούν κινήσεις και χειρονομίες για να επικοινωνήσουν. - Μέτρια Λεκτική Δυσπραξία
Παρουσιάζουν προβλήματα άρθρωσης και προσωδίας, κοποίαζουν για τον συντονιςμό των αρθρωτών με σκοπό τη σωστή παραγωγή των ήχων. Τα λάθη μετά από προσπάθεια προσεγγίζουν το φυσιολογικό. - Ήπια Λεκτική Δυσπραξία
Ελαφρές διαταραχές άρθρωσής και μη σταθερά λάθη. Ο πιο αργός ρυθμός μπορεί να διορθώσει τα λάθη αλλά είναι μη φυσικός.
Τι είναι στοματική δυσπραξία;
Η Στοματική Δυσπραξία αφορά στην δυσκολία του ατόμου να συντονίσει μη λεκτικές κινήσεις π.χ σήκωσε τη γλώσσα σου. Οι αντανακλαστικές ή αυτοματοποιημένες κινήσεις είναι ανέπαφες αλλά δεν μπορεί να κάνει κινήσεις κατ’ εντολή. Το παιδί δυσκολεύεται στο να μιμηθεί ή να εκτελέσει κινήσεις μετά από εντολή, όπως αν του ζητήσουμε να φυσήξει κάτι δε θα τα καταφέρει, αλλά θα μπορέσει να φυσήξει τις φούσκες που θα του δοθούν. Δεν οφείλεται σε αδυναμία ή παράλυση των μυών του προσώπου, γλώσσας και χειλιών. Το παιδί δυσκολεύεται να μιμηθεί κινήσεις ή ήχους και συχνά παρατηρούμε πως “ψάχνει” με το στόμα του την σωστή κίνηση όταν ζητάμε να τον επαναλάβει
Τα πιθανά αίτια για την λεκτική δυσπραξία;
Η λεκτική και στοματική δυσπραξία είναι μία πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος και συγκεκριμένα οφείλεται σε βλάβη ή δυσλειτουργία του αριστερού εγκεφαλικού φλοιού, πάνω από το κέντρο του Broca. Τα λάθη που κάνει είναι μη σταθερά. Η νοημοσύνη των παιδιών αυτών φαίνεται να είναι φυσιολογική, όμως μελλοντικά μπορεί να παρουσιαστούν μαθησιακές δυσκολίες. Η στοματική δυσπραξία συχνά συνυπάρχει με την λεκτική δυσπραξία, αντίθετα όταν έχουμε μια λεκτική δεν σημαίνει πως θα συνοδεύεται από στοματική.
Λογοθεραπευτής στα Παιχνίδια του Λόγου,
Τσονάκας Σπυρίδων